Πέμπτη, 5 Δεκεμβρίου 2024

Ο Κόσμος της Ειδικής Εκπαίδευσης και Φροντίδας

Εκθεση Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα: Αναφορές στο χώρο Υγείας και Παιδείας

Google+ Pinterest LinkedIn Tumblr +

Εκθεση Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα: Αναφορές στο χώρο Υγείας και Παιδείας – Αναλυτική καταγραφή δράσεων και παρεμβάσεων.

Εκθεση Αρχής Προστασίας Δεδομένων

Η Ετήσια Εκθεση Πεπραγμένων έτους 2018 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ B 186 – 30.01.2020.

Ανάμεσα σε πολλά και ενδιαφέροντα βλέπουμε πως:

Η νομική προστασία των προσωπικών δεδομένων έχει εισέλθει σε νέα εποχή από τις 25 Μαΐου, ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής του Κανονισμού (Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων).

Ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) αποτελεί την αφετηρία ενός νέου «οδικού χάρτη» στη μακρά πορεία της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, χωρίς, ωστόσο, να ανατρέπονται τα κεκτημένα της εμβληματικής Οδηγίας 95/46/ΕΚ.

Σύμφωνα με την Εκθεση και αναφορικά με ζητήματα στον χώρο της Υγείας και της Παιδείας

Οσον αφορά στα δεδομένα υγείας, οι πληροφορίες δηλαδή που αφορούν στην κατάσταση της υγείας, σωματικής και ψυχικής, ενός ατόμου περιλαμβάνονται, στην κατηγορία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων (άρθρο 2 στοιχ. β΄ του ν. 2472/1997) και υπόκεινται σε αυστηρότερους κανόνες επεξεργασίας έναντι των απλών προσωπικών δεδομένων.

Ενδεικτικά

Το 2018 η Αρχή ασχολήθηκε με την προσφυγή πατέρα ανήλικου τέκνου, ο οποίος κατήγγειλε στην Αρχή τη μη ικανοποίηση του δικαιώματος πρόσβασης σε δεδομένα ψυχικής υγείας του τέκνου του από το Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα – Καισαριανής της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής του Αιγινήτειου Νοσοκομείου.

Το Αιγινήτειο Νοσοκομείο, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, δεν αρνήθηκε στον προσφεύγοντα πατέρα την πρόσβαση στον ιατρικό φάκελο του τέκνου του, αλλά επισήμανε ότι θα χορηγήσει τον ιατρικό του φάκελο σε παιδοψυχίατρο-τεχνικό σύμβουλο, ο οποίος θα αξιολογήσει τον φάκελο και θα χορηγήσει τα δεδομένα που είναι αξιοποιήσιμα προς όφελος του παιδιού.

Εχει δικαίωμα πρόσβασης ο γονέας

Η Αρχή με την απόφαση 18/2018 έκρινε ότι ο γονέας, ο οποίος δεν έχει την επιμέλεια αλλά διατηρεί τη γονική μέριμνα, έχει δικαίωμα πρόσβασης στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα του ανήλικου τέκνου του (άρθρα 1510 και 1513 ΑΚ, 14 παρ. 8 ν. 3418/2005 και 12 ν. 2472/1997).

Διαμεσολάβηση Παιδοψυχιάτρου

Περαιτέρω, η Αρχή έκρινε στη συγκεκριμένη υπόθεση ότι η ικανοποίηση του δικαιώματος πρόσβασης του πατέρα στον ιατρικό φάκελο του ανήλικου τέκνου του, με τη διαμεσολάβηση ιατρού της επιλογής του (παιδοψυχιάτρου), κατ’ άρθρο 12 παρ. 6 του ν. 2472/1997, δεν συνιστά περιορισμό του δικαιώματος πρόσβασης, αλλά ενισχυτικό αυτού με γνώμονα το συμφέρον του ασθενούς.

Αναφορικά με τις προϋποθέσεις νόμιμης επεξεργασίας δεδομένων από τη Δημόσια Διοίκηση

Υπό τη θεματική αυτή, η Αρχή εξέτασε σειρά υποθέσεων αναφορικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις της νόμιμης επεξεργασίας δεδομένων από τη Δημόσια Διοίκηση.

Η περίπτωση του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου – Νηπιαγωγείου Τυφλών Θεσσαλονίκης

Ειδικότερα, η Αρχή χορήγησε στον Δήμο Ξάνθης, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, την άδεια να διαβιβάσει στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο – Νηπιαγωγείο Τυφλών Θεσσαλονίκης τα ζητηθέντα ευαίσθητα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα (ονοματεπώνυμα και στοιχεία επικοινωνίας) των ανήλικων ατόμων με οπτική αναπηρία, που τηρούνταν στα αρχεία του, στη βάση της έγγραφης συγκατάθεσης των γονέων και νόμιμων κηδεμόνων και εκπροσώπων των ανηλίκων αυτών, για τον σκοπό της εγγραφής τους στο σχολείο αυτό.

Και τούτο, διότι όπως, μεταξύ άλλων, έκρινε η Αρχή, για την πλήρωση των επιταγών των διατάξεων
  • του ν. 3699/2008 για την ειδική αγωγή και εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
  • του άρθρου 24 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (ΑμεΑ), η οποία κυρώθηκε μαζί με το Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση αυτή με
  • το άρθρο πρώτο του ν. 4074/2012 και του π.δ. 79/2017 για την οργάνωση και λειτουργία νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων,

είναι αναγκαία η επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων των ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για τον σκοπό της διασφάλισης της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης των εν λόγω ατόμων ως αναπόσπαστου μέρους της υποχρεωτικής και δωρεάν δημόσιας εκπαίδευσης χωρίς διάκριση και σε ίση βάση με τους άλλους.

Επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων των ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Για την πλήρωση του σκοπού αυτού έχει μεν προβλεφθεί από τις προαναφερόμενες νομοθετικές διατάξεις η επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων των ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ιδίως από τις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης,

αλλά δεν έχει ρητά προβλεφθεί η διαβίβαση από τις κατά τόπους αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες –όπως, στην υπό κρίση υπόθεση, η Διεύθυνση Κοινωνικής Προστασίας του Δήμου Ξάνθης– των ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των ενδιαφερόμενων ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που τηρούν στα αρχεία τους στις κατά τόπους αρμόδιες σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης.

Οι διατάξεις του άρθρου 1 της κοινής υπουργικής απόφασης Γ4/Φ.421/ οικ. 1143 για την αύξηση χρηματικών βοηθημάτων που χορηγούνται σε τυφλούς κ.λπ., τις οποίες επικαλείται το Ειδικό Δημοτικό Σχολείο – Νηπιαγωγείο Τυφλών Θεσσαλονίκης για την υπό κρίση διαβίβαση, δεν συνιστούν επαρκή νομιμοποιητική βάση για τη διαβίβαση αυτή,

καθόσον αυτές απονέμουν απλώς εξουσία στις κατά τόπους αρμόδιες υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας να ελέγξουν τους λόγους της μη φοίτησης σε σχολείο των δικαιούχων επιδομάτων τυφλών ανηλίκων και να αποφασίζουν τη διακοπή της χορήγησης επιδομάτων στις περιπτώσεις που κρίνουν ανεπαρκείς τους λόγους της μη φοίτησης αυτών.

Συνακολούθως, εν απουσία ρητής διάταξης νόμου που να προβλέπει τη διαβίβαση από τις κατά τόπους αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες –όπως αυτές του Δήμου Ξάνθης– στις κατά τόπους αρμόδιες σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, υπό την έννοια των προαναφερόμενων διατάξεων, η υπό κρίση ζητηθείσα διαβίβαση των συγκεκριμένων ευαίσθητων δεδομένων (ονοματεπωνύμων και στοιχείων επικοινωνίας) ανήλικων ατόμων με οπτική αναπηρία από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου Ξάνθης, ως υπευθύνου επεξεργασίας, στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο – Νηπιαγωγείο Τυφλών Θεσσαλονίκης,

δύναται να θεμελιωθεί στην έγγραφη συγκατάθεση των γονέων και νόμιμων κηδεμόνων και εκπροσώπων των συγκεκριμένων ανηλίκων με οπτική αναπηρία,

σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1 στοιχ. (ια΄) και 7 παρ. 2 στοιχ. (α΄) του ν. 2472/1997.

Επιπλέον, ως προς την ως άνω ζητηθείσα επεξεργασία, πληρούται η αρχή της αναλογικότητας (αναγκαιότητας και προσφορότητας) των ως άνω ζητηθέντων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των συγκεκριμένων ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εν όψει του προβαλλόμενου για τη διαβίβασή τους σκοπού επεξεργασίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 στοιχ. (β΄) του ν. 2472/1997.

Τέλος, ο Δήμος Ξάνθης, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υποχρεούται να ενημερώσει τους γονείς και τους νόμιμους κηδεμόνες και εκπροσώπους των ενδιαφερόμενων ανηλίκων με οπτική αναπηρία πριν από τη διαβίβαση των προαναφερόμενων ευαίσθητων δεδομένων τους προσωπικού χαρακτήρα στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο – Νηπιαγωγείο Τυφλών Θεσσαλονίκης (απόφαση 38/2018).

Ανάλογη περίπτωση και στον Δήμο Θεσσαλονίκης

Σε άλλη ανάλογη περίπτωση, η Αρχή χορήγησε στον Δήμο Θεσσαλονίκης, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, την άδεια να διαβιβάσει στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο – Νηπιαγωγείο Τυφλών Θεσσαλονίκης τα ζητηθέντα ευαίσθητα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα (ονοματεπώνυμα και στοιχεία επικοινωνίας) των ανήλικων ατόμων με οπτική αναπηρία που τηρούνται στα αρχεία του στη βάση της έγγραφης συγκατάθεσης των γονέων και νόμιμων κηδεμόνων και εκπροσώπων των ανηλίκων αυτών, για τον σκοπό της εγγραφής τους στο σχολείο αυτό.

Δείτε αναλυτικά το ΦΕΚ B 186 – 30.01.2020

Δείτε σχετικά

Προσωπικά δεδομένα: Νόμος 4624/2019 | ΦΕΚ
Προσωπικά δεδομένα μαθητών σε ΣΜΕΑΕ: Τι ισχύει
Πρόσβαση Γονέων στις Αποφάσεις Συλλόγου Διδασκόντων | Γνωμοδότηση
Πρόσβαση σε στοιχεία συνυποψηφίων: Τι ισχύει
Share.

About Author

Με σπουδές στην Κοινωνιολογία, στην Κοινωνική Εργασία και στην Ειδική Αγωγή, εργάσθηκε από το 1989, μεταξύ άλλων, στο Ελληνικό Κέντρο Διαπολιτισμικής Ψυχιατρικής και Περίθαλψης, στα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος και στο Κέντρο Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Δ.Υ.) Φθιώτιδος, όπου και θήτευσε ως Προϊστάμενος. Διατελεί Αιρετό μέλος του Κεντρικού Υπηρεσιακού Συμβουλίου Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού Ειδικής Αγωγής (Κ.Υ.Σ.Ε.Ε.Π.) στο Υπουργείο Παιδείας, Πρόεδρος του Συλλόγου Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού Ειδικής Αγωγής Στερεάς Ελλάδας (Σ.Ε.Ε.Π.Ε.Α. ΣΤΕΛΛΑ) και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ειδικής Αγωγής (ΕΝ.Ε.Λ.Ε.Α.).

Leave A Reply