Εργασιακή ένταξη ΑμεΑ: Ενεργητικές πολιτικές – Ισότιμη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην απασχόληση – Άρθρο του Γιώργου Σταμάτη, Γενικού Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας.
Εργασιακή ένταξη ΑμεΑ
Ενεργητικές πολιτικές εργασιακής ένταξης των ατόμων με αναπηρία
Άρθρο του Γιώργου Σταμάτη
Γενικού Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας
Το δικαίωμα στην εργασία, όπως κατοχυρώνεται από την ελληνική και διεθνή έννομη τάξη, συνιστά θεμελιώδες και αναφαίρετο δικαίωμα για τα άτομα με αναπηρία και το κοινωνικό κράτος οφείλει να εγγυάται ότι ασκείται σε ίση βάση με το γενικό πληθυσμό. Ειδικότερα, η απρόσκοπτη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην απασχόληση, την επαγγελματική κατάρτιση και τον επαγγελματικό προσανατολισμό κατοχυρώνεται ρητά στο ελληνικό Σύνταγμα, στο αρ.27 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και στην οδηγία της ΕΕ 2000/78 για τη διαμόρφωση γενικού ρυθμιστικού πλαισίου για την καταπολέμηση των διακρίσεων και την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης στον τομέα της απασχόλησης.
Δεδομένων όμως των κοινωνικών στερεοτύπων για μειωμένη παραγωγικότητα, τα οποία παρά την αλματώδη τεχνολογική πρόοδο σε μεγάλο βαθμό διατηρούνται και στις μέρες μας, στα άτομα με αναπηρία προσφέρονται συνήθως περιορισμένες επαγγελματικές ευκαιρίες ανεξαρτήτως της ύπαρξης τυπικών και ουσιαστικών προσόντων.
Όπως διαπιστώνεται από τα ερευνητικά δεδομένα που παρουσιάζονται από το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας, ο δείκτης απασχόλησης των ατόμων με σοβαρή αναπηρία στις ηλικίες 20 – 64 ετών είναι 24%, ενώ ο αντίστοιχος του γενικού πληθυσμού ανέρχεται στο ποσοστό του 57,6%. Η επαγγελματική ένταξη των ατόμων με αναπηρία αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο και για την κοινωνική τους ένταξη και συμβάλλει ουσιωδώς στην ψυχοσυναισθηματική τους εξέλιξη, την αυτονομία και την κοινωνική τους κινητικότητα, ενώ αποδεικνύεται εξίσου επωφελής και για το κοινωνικό σύνολο.
Καθεστώς προστατευμένης απασχόλησης
Πέραν της θεσμικής κατοχύρωσης της απαγόρευσης των άμεσων και έμμεσων διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία στην απασχόληση, καθώς και των θετικών μέτρων δράσης, έχει αναπτυχθεί επιπλέον ως πρακτικό αντίβαρο για την εργασιακή ένταξη των ατόμων με αναπηρία, ένα πεδίο πρόσθετων μορφών απασχόλησης. Σε αυτό το πλαίσιο, τα άτομα με αναπηρία μπορούν να απασχοληθούν σε συνθήκες προστατευμένης ή υποστηριζόμενης απασχόλησης, καθώς επίσης να μετάσχουν σε προγράμματα της ΔΥπΑ (πρώην ΟΑΕΔ), αλλά και να ιδρύσουν ή να εργαστούν σε ΚΟΙΝΣΕΠ.
Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα με αναπηρία που εργάζονται σε καθεστώς προστατευμένης απασχόλησης, τοποθετούνται σε εργασιακό περιβάλλον που προστατεύεται από τις συνθήκες που επικρατούν στην ανοιχτή αγορά εργασίας, όπως είναι ο ανταγωνισμός, η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων, και τα εντατικά ωράρια. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι εργαζόμενοι στα προστατευμένα εργαστήρια (Sheltered Workshops), αμείβονται βάσει της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, ασφαλίζονται και συνταξιοδοτούνται. Στην υποστηριζόμενη εργασία, τα άτομα με νοητική κυρίως αναπηρία εκπαιδεύονται στα καθήκοντα μιας συγκεκριμένης θέσης και με την απαιτούμενη συμβουλευτική υποστήριξη και καθοδήγηση του προπονητή εργασίας job coach), τοποθετούνται στην ανοιχτή αγορά εργασίας με ίσους όρους με τους υπόλοιπους εργαζομένους.
Ενεργητικές Πολιτικές μέσω ΔΥπΑ
Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία, οι οποίες σχεδιάζονται και υλοποιούνται μέσω της ΔΥπΑ. Στοχεύοντας στην περαιτέρω ενθάρρυνση των εργοδοτών για την πρόσληψη ατόμων με αναπηρία, αυξήσαμε στα αντίστοιχα προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης των εργοδοτών την επιχορήγηση για το μισθολογικό και μη μισθολογικό κόστος από το 70% σε 90%, με μέγιστο ποσό τα 800 ευρώ για πλήρη απασχόληση, από 700 που ήταν μέχρι το 2020 και τα 400 ευρώ για μερική απασχόληση από 350 που ήταν μέχρι το 2020. Στην κατεύθυνση αυτήν, εντάσσεται και το Πρόγραμμα Εργονομικής Διευθέτησης του χώρου εργασίας, έτσι ώστε οι εργοδότες που απασχολούν άτομα με αναπηρία να προβαίνουν στις αναγκαίες εύλογες προσαρμογές.
Τα τελευταία χρόνια, σημαντικό ρόλο στην απασχόληση των ατόμων με αναπηρία διαδραματίζουν όλο και περισσότερο οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚΟΙΝΣΕΠ), οι οποίες απευθύνονται σε ευάλωτες ομάδες συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, έχουν ως αντικείμενο την παραγωγή, προμήθεια, και παροχή αγαθών και υπηρεσιών γενικού συμφέροντος και καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα περιοχών ενδιαφέροντος, όπως υγεία, εκπαίδευση, απασχόληση και συμβουλευτική υποστήριξη για την προάσπιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, το οποίο αντικατοπτρίζει τη φιλοσοφία του δικαιωματικού μοντέλου προσέγγισης της αναπηρίας, προβλέπονται μεταξύ άλλων, η αύξηση του ρυθμού κάλυψης των θέσεων εργασίας, η ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις σχεδιαζόμενες πολιτικές της ΔΥπΑ, η θεσμοθέτηση της υποστηριζόμενης απασχόλησης, η λήψη μέτρων για τη διασφάλιση των αναγκαίων εύλογων προσαρμογών, η ανάπτυξη δράσεων ενημέρωσης με σκοπό την εξάλειψη των στερεοτύπων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία κλπ. Ήδη έχει θεσπιστεί το νομοθετικό πλαίσιο για την παροχή δυνατότητας για τηλεργασία με ειδική μέριμνα για τους εργαζόμενους με αναπηρία που την χρειάζονται.
Η ισότιμη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην απασχόληση, συνιστά για την Κυβέρνηση σημαντική προτεραιότητα, διότι αποτελεί το κλειδί για την άρση των εμποδίων και των διακρίσεων και συντελεί στην ενεργή ένταξη των ατόμων με αναπηρία σε μια κοινωνία σχεδιασμένη για όλους, χωρίς φραγμούς και αποκλεισμούς. Η ενδυνάμωση των ατόμων με αναπηρία με στόχο την εργασιακή τους κινητικότητα, μας δείχνει το δρόμο για μια κοινωνία συμπερίληψης και αποδοχής.
Δείτε επίσης
Παρακαλούμε μην παραλείπετε να αναφέρετε το especial.gr ως πηγή, με ενεργό link προς τη διεύθυνση https://www.especial.gr/ergasiaki-enta3i-amea-energitikes-politikes-arthro/ όταν αναδημοσιεύετε το περιεχόμενό μας.
