Φύση της εφηβείας. Τι είναι εφηβεία; Η ανακάλυψη της προσωπικής ταυτότητας | Αρθρο

Ακολουθεί άρθρο της Φωτεινής Καλτσά, Σχολικής Ψυχολόγου ΠΕ23, με τίτλο Φύση της εφηβείας. Τι είναι εφηβεία; Η ανακάλυψη της προσωπικής ταυτότητας.

Το πρόβλημα είναι ότι κυκλοφορούν πολλοί μύθοι για τη φοβερή αυτή ηλικία. Αν περιμένετε το χειρότερο το πιο πιθανό είναι να σας συμβεί. Η κακή φήμη που έχει δημιουργηθεί για τις σχέσεις των εφήβων με τους γονείς και με τους δασκάλους οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό σε διάφορες αυτοεπιβαλλόμενες προφητείες.

Στις ανθρώπινες σχέσεις δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι, οι έφηβοι συχνά βιώνουν αντιφατικά συναισθήματα, στον τρόπο που βλέπουν τους γονείς τους.

Οι γονείς είτε δεν δείχνουν την απαιτούμενη κατανόηση, είτε δείχνουν υπερβολική. Όταν θέτουν όρια στα παιδία τους, τους λένε αυταρχικούς, όταν δεν θέτουν όρια τους θεωρούνε ανεκτικούς και αδιάφορους.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε το δικό σας παιδί όταν απορρίπτει την βοήθειά σας?

Πώς μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του όταν πιστεύει ότι με τις ερωτήσεις και τα σχόλιά σας ανακατεύεστε στη ζωή του?

Ευτυχώς οι περισσότεροι γονείς γνωρίζουν, ότι οι σχέσεις τους με τα παιδιά τους δεν είναι “ΜΆΧΕΣ” που πρέπει οπωσδήποτε αυτοί να κερδίζουν και να βγαίνουν νικητές. Ο σκοπός, είναι να κερδίσουν τα ίδια τα παιδία τους, προσφέροντάς τους ενίσχυση και ενθάρρυνση στην πορεία τους προς την ωριμότητα.

Τι είναι εφηβεία? Η εφηβεία είναι μια ξεχωριστή αναπτυξιακή φάση, εξαιτίας των βιοσωματικών αλλαγών και των νέων εξελίξεων τόσο στις νοητικές ικανότητες των εφήβων όσο και στη σεξουαλικότητα τους. Η εφηβεία είναι ένας δρόμος που ενώνει την παιδική ηλικία με την ζωή του ενηλίκου. Ο στόχος της εφηβείας είναι η ανάγκη του ατόμου να διαμορφώσει οριστικά την ταυτότητα του, να γίνει ένα μοναδικό, ξεχωριστό και ώριμο άτομο.

Η ανάπτυξη της ταυτότητας του “εγώ”, θεωρείται ουσιώδης προϋπόθεση για να μπορέσει το άτομο να διαμορφώσει ουσιαστικές και σε βάθος διαπροσωπικές σχέσεις. Αρχίζει με το έντονο ενδιαφέρον του εφήβου να βρει και να ανακαλύψει την φύση του εαυτού του, και τελειώνει όταν πλέον έχει διαμορφώσει την έννοια του εαυτού του και την προσωπική του ταυτότητα.

Ο έφηβος διαμορφώνει αυτό που ονομάζουμε αυτοεπίγνωση, μια συνειδητή εικόνα του εαυτού του, στην οποία βρίσκεται μια αναπαράσταση του σώματός του, πως αυτό είναι στην πραγματικότητα και πως το βλέπουν οι άλλοι. Οι σωματικές και οι νοητικές αλλαγές μεταμορφώνουν το παιδί σε έφηβο. Ο έφηβος έχει ανάγκη να εστιάζει το ενδιαφέρον του στις πολλές και απότομες σωματικές αλλαγές της ήβης, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις αλλαγές αυτές και να συμφιλιωθεί με την καινούρια εικόνα του σώματός του. Οι σωματικές και βιολογικές αλλαγές συμβαίνουν στην ηλικία των 12 ετών για τα κορίτσια και των 14 ετών για τα αγόρια οφείλονται στην επενέργεια των ορμονών.

Τα νέα άτομα κατά τη διάρκεια της εφηβείας αναπτύσσουν ορισμένα αισθήματα και στάσεις απέναντι στο σώμα τους τα οποία συμβάλλουν σημαντικά στη διαμόρφωση της έννοιας της “προσωπικής ταυτότητας.” Το πώς οι έφηβοι βλέπουν τον εαυτό τους εξαρτάται όχι μόνο από το πώς τους βλέπουν οι άλλοι αλλά από το πώς και οι ίδιοι νομίζουν ότι τους βλέπουν οι άλλοι. Τα παιδία ενσωματώνουν στην ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους, την ιδέα που νομίζουν ότι έχουν σχηματίσει γι’ αυτά οι γονείς τους, και τέτοιου είδους ιδέες έχουν επιπτώσεις μακροπρόθεσμα στη συμπεριφορά των παιδιών.

Ο έφηβος περνά μια “κρίση ταυτότητας’ που του προκαλεί όλα η κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα, όπως άγχος, κατάθλιψη, αίσθημα απογοήτευσης, συγκρούσεις και ηττοπάθεια. Η ανάπτυξη της ταυτότητας δεν γίνεται πάντοτε ομαλά. Οι περισσότεροι έφηβοι έχουν στην πραγματικότητα μια θετική και ρεαλιστική εικόνα του εαυτού τους, και αυτή η εικόνα παραμένει συνήθως σχετικά σταθερή με το πέρασμα του χρόνου.

ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΑΛΤΣΑ

Σχολική Ψυχολόγος ΠΕ23