Μάθημα Φυσικής Αγωγής στο Νηπιαγωγείο: Επιτακτική σήμερα η ανάγκη – Επσιτολή της Πανελλήνιας Ενωσης Αναπληρωτών Φυσικής Αγωγής (ΠΕΝΑΦΑ) στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ.
Μάθημα Φυσικής Αγωγής στο Νηπιαγωγείο
Για την αναγκαιότητα της Φυσικής Αγωγής ως μάθημα στο Νηπιαγωγείο επιχειρηματολογεί με επιστολή της στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ η Πανελλήνια Ενωση Αναπληρωτών Φυσικής Αγωγής (ΠΕΝΑΦΑ). Η ΠΕΝΑΦΑ επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι “κρίνεται πιο επιτακτική σήμερα παρά ποτέ, η ανάγκη της εισαγωγής της Φυσικής Αγωγής στο Νηπιαγωγείο και της διδασκαλίας της αποκλειστικά από Πτυχιούχους Καθηγητές Φυσικής Αγωγής για την παροχή της γνώσης του ορθού τρόπου εκτέλεσης των κινητικών δεξιοτήτων, την καλλιέργεια της αγάπης για κίνηση δια βίου και την ανάπτυξη των κοινωνικών σχέσεων όλων των μελών της τάξης”.
Ακολουθεί η επιστολή
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
Λ. Συγγρού 196 – Καλλιθέα Αττικής – ΤΚ 17671
Ημερομηνία: 20/12/2023
Αρ. Πρωτοκόλλου: 20 – 20/12/2023
Προς: Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Κυριάκο Πιερρακάκη
Κοινοποίηση: Υφυπουργό Παιδείας κα Δόμνα Μιχαηλίδου – Υφυπουργό Παιδείας κα Ζέττα Μακρή – Αναπληρωτή Υπουργό Αθλητισμού κ. Ιωάννη Βρούτση
Θέμα: Η Αναγκαιότητα της Φυσικής Αγωγής ως Μάθημα στο Νηπιαγωγείο
«Τα φτερά δεν πρέπει να είναι έξω από τους ώμους μας, πρέπει να είναι μέσα στην ψυχή μας»
Ν. Καζαντζάκης
Τα φτερά για ένα παιδί, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής του, είναι η κίνηση. Σύμφωνα με τα Στάδια της Κινητικής Εξέλιξης κατά Gallahue, στην ηλικία των 2 έως 7 ετών, θα πρέπει να έχουν κατακτηθεί οι θεμελιώδεις βασικές κινήσεις1 . Το περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει το ρυθμό και το τελικό στάδιο ανάπτυξης των σωματικών και κινητικών χαρακτηριστικών. Στο πλαίσιο της συζήτησης επί των Προγραμματικών Δηλώσεων της Κυβέρνησης, ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού κ. Κυριάκος Πιερρακάκης, ανέφερε ότι «Σύμφωνα με έρευνες, η επένδυση στην προσχολική αγωγή είναι η μεγαλύτερη επένδυση που μπορεί να κάνει μια κοινωνία σε σχέση με κάθε άλλη εκπαιδευτική βαθμίδα[…]. Ο στόχος είναι η ανάπτυξη κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος, η αύξηση της συμμετοχής στην προσχολική αγωγή και υπογραμμίζουμε και την έγκαιρη ανίχνευση αναπτυξιακών προκλήσεων στα παιδιά με στόχο την έγκαιρη παρέμβαση».
Η κίνηση δίνει φτερά στα παιδιά προσχολικής ηλικίας, γιατί η συνείδηση του κόσμου γίνεται με τη μεσολάβηση του σώματος. Η χρησιμοποίησή του, οδηγεί στην ενεργοποίηση της αποκλίνουσας δηµιουργικής σκέψης, η οποία συμβάλλει στην ανάπτυξη των δημιουργικών δεξιοτήτων, ενισχύοντας την παραγωγή νέων ιδεών και λύσεων προβλημάτων. Η εφαρμογή µεθόδων που αναπτύσσουν τη δηµιουργική σκέψη, συµβάλλουν σηµαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και ολοκλήρωσης της προσωπικότητας του παιδιού, διαμορφώνοντας εκείνες τις συνθήκες που το οδηγεί να σκέφτεται συστηµατικά, µεθοδικά και δηµιουργικά, σε όλες τις µορφές της εκπαιδευτικής διαδικασίας2 .
Υπάρχει όμως κι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό παιδιών σχολικής ηλικίας (5 – 8 %), τα λεγόμενα «κινητικά αδέξια παιδιά», τα οποία αρνούνται να λάβουν μέρος σε μη ευχάριστες για τα ίδια κινητικές δεξιότητες και οδηγούνται στην υποκινητικότητα. Μία από τις συνέπειές της, είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου, λόγω του υψηλότερου ποσοστού παχυσαρκίας και της μειωμένης αερόβιας ικανότητας3 . Τέλος, έρευνα σε 36.208 μαθητές από 632 Νηπιαγωγεία και Δημοτικά σχολεία της χώρας μας, διαπίστωσε ότι το 40,7% του μαθητικού πληθυσμού που φοιτά στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση εμφάνισε χαμηλά ποσοστά σωματικής δραστηριότητας. Επιπλέον, επισήμανε ότι το 23% των Ελλήνων μαθητών αξιολογήθηκαν ως υπέρβαροι, ενώ το 10% ως παχύσαρκοι4 .
Η έγκαιρη ανίχνευση των αναπτυξιακών προκλήσεων και των γενικότερων προβλημάτων λοιπόν, μπορεί να προσφέρει στα παιδιά μια ευκαιρία ζωής, ποιοτικής ζωής, την οποία οφείλουμε να τους προσφέρουμε όλοι οι εκπαιδευτικοί σε συνεργασία, με την «ανάπτυξη κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Υπουργός. Ποιος είναι, άραγε, ο αρμόδιος να μεταφέρει τη γνώση για την ανάπτυξη των βασικών κινητικών δεξιοτήτων, την ανίχνευση των ψυχοκινητικών προβλημάτων και την υιοθέτηση του υγιεινού τρόπου διαβίωσης στα παιδιά αυτής της τόσο κρίσιμης αναπτυξιακά περιόδου; Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Αναθεωρημένου Διεθνούς Καταστατικού Χάρτη Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της UNESCO(2015), η Σχολική Φυσική Αγωγή παρέχει μια πύλη μάθησης, η οποία συμβάλει στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων, των στάσεων και των απαραίτητων γνώσεων για μια δια βίου ενεργό συμμετοχή στη φυσική δραστηριότητα. Ένα συμπεριληπτικό, προσαρμοσμένο, με ασφαλείς ευκαιρίες μάθημα Φυσικής Αγωγής πρέπει να είναι διαθέσιμο σε όλους, ιδιαίτερα σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και σε Άτομα με Αναπηρία (άρθ. 1.3.). Τέλος, το άρθρο 7 αναφέρεται στο εξειδικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό, το οποίο είναι ικανό να καλλιεργήσει και να διασφαλίσει την ομαλή ανάπτυξη των παιδιών5 .
Στους κόλπους της προσχολικής αγωγής ο ρόλος της/του Νηπιαγωγού είναι καθοριστικός. Στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (Α.Π.Σ.) ορίζεται ως η/ο μοναδική/ός υπεύθυνη/ος για την οργάνωση του μαθησιακού περιβάλλοντος και το σχεδιασμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στόχος είναι η ολιστική και διαθεματική προσέγγιση της γνώσης, με ισορροπία μεταξύ δράσεων που πηγάζουν από τα παιδιά, καθώς και δράσεων με σαφείς μαθησιακούς στόχους που θέτει η/ο ίδια/ος, ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης. Για τους παραπάνω λόγους, υπάρχει ακόμη σκεπτικισμός στην εισαγωγή άλλων ειδικοτήτων στα Νηπιαγωγεία (παρόλο που έχει εισαχθεί η Αγγλική Γλώσσα από το 2020!), θεωρώντας ότι γίνεται κατακερματισμός του ωρολογίου προγράμματος, διατάραξη του ημερήσιου μαθήματος και της ψυχολογικής κατάστασης των παιδιών!
Πρακτικά όμως:
• Στα περισσότερα Α.Π.Σ. των Πανεπιστημιακών Τμημάτων Προσχολικής Εκπαίδευσης (5 στα 9) η Φυσική Αγωγή δεν διδάσκεται ως βασικό μάθημα.
• Οι Νηπιαγωγοί αδυνατούν να ανταποκριθούν στην ανάπτυξη των βασικών κινητικών δεξιοτήτων, όσο και της κινητικής δημιουργικότητας.
• Τα τμήματα είναι πολυπληθή, ενώ μια/ένας Νηπιαγωγός έχει υπό την εποπτεία της/του 25 παιδιά, την ώρα που στην Ευρώπη η αντιστοιχία είναι 25/2.
• Στο προαύλιο αντιστοιχούν 3.5 – 4.5 τ.μ. σε κάθε παιδί, τη στιγμή που στη Νορβηγία αναλογούν 34 – 47 τ.μ. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχουν συνολικά 30 λεπτά για παιχνίδι στον υπαίθριο χώρο. Βάσει, ωστόσο, μελετών χρειάζονται τουλάχιστον δύο ώρες εντός του οκταώρου, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά τρεις ώρες παιχνιδιού έξω την ημέρα6 .
• Η μετάλλαξη του Νηπιαγωγείου σε δομή με γραφειοκρατική και διεκπεραιωτική λειτουργία, υποβαθμίζει τον παιδαγωγικό του ρόλο, επιβαρύνοντας τις/τους Νηπιαγωγούς με απίστευτη γραφειοκρατία, σε χρόνο που δεν υπάρχει.
Οι Καθηγητές Φυσικής Αγωγής είναι παιδαγωγικά καταρτισμένοι για όλες τις βαθμίδες, ακόμη και για το ηλικιακό φάσμα της προσχολικής εκπαίδευσης. Μέσα από μια πληθώρα θεωρητικών και πρακτικών μαθημάτων διαθέτουν τη γνώση, την εμπειρία και τη δυνατότητα να ανταποκριθούν με επαγγελματισμό και υπευθυνότητα στο θεμελιώδες δικαίωμα των παιδιών προσχολικής ηλικίας για φυσική δραστηριότητα. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, κρίνεται πιο επιτακτική σήμερα παρά ποτέ, η ανάγκη της εισαγωγής της Φυσικής Αγωγής στο Νηπιαγωγείο και της διδασκαλίας της αποκλειστικά από Πτυχιούχους Καθηγητές Φυσικής Αγωγής για την παροχή της γνώσης του ορθού τρόπου εκτέλεσης των κινητικών δεξιοτήτων, την καλλιέργεια της αγάπης για κίνηση δια βίου και την ανάπτυξη των κοινωνικών σχέσεων όλων των μελών της τάξης.
Συνοψίζοντας, βασιζόμενοι στη φράση του Ν. Καζαντζάκη «Τα φτερά δεν πρέπει να είναι έξω από τους ώμους μας, πρέπει να είναι μέσα στην ψυχή μας» θέλουμε να συμπληρώσουμε εμφατικά πως…
…τα φτερά πρέπει να ξέρεις πώς να τα φοράς σ΄ ένα παιδί, ώστε να μάθει ν΄ αγαπά τον ουρανό ν΄ αγγίζει..
Κύριε Υπουργέ αναμένουμε με αγωνία τις πρωτοβουλίες σας επί του θέματος!
Παραπομπές
1.Gallahue D., Ozmun J. (1998). Στο Προσαρμοσμένη Κινητική Δραστηριότητα Ενότητα
2: Στάδια Κινητικής Εξέλιξης. Γραμματοπούλου Ε., Χρυσάγης Ν. Τμήμα Φυσικοθεραπείας ΤΕΙ-Αθήνας Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. 2.Λυκεσάς Γ., Θωµαϊδου Ε., Τσοµπανάκη Θ., Παπαδοπούλου Σ.,Τσαπακίδου Α. (2003). Ανάπτυξη της Κινητικής Ευχέρειας – Ευελιξίας και Πρωτοτυπίας Μέσω της Δηµιουργικής Κίνησης στο Νηπιαγωγείο. Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή & τον Αθλητισμό. Τόµος 1(3), 211 – 220. Δημοσιεύτηκε: 15 Νοεμβρίου 2003.
3. Rivilis I., Hay J., Cairney J., Klentrou P., Liu J., Faught BE. (2011). Physical activity and fitness in children with developmental coordination disorder: A systematic review. Research in Developmental Disabilities, Vol. 32, 894-910.
4. Χατζοπούλου Χ. (2010). Η αναγκαιότητα του παιχνιδιού στον αύλειο σχολικό χώρο. Απόψεις νηπιαγωγών των δημόσιων νηπιαγωγείων του Ν. Ροδόπης. Αλεξανδρούπολη: Μεταπτυχιακή Εργασία Ειδίκευσης.
5. UNESCO (2015).International Charter of Physical Education, Physical Activity and Sport.
6. https://www.kathimerini.gr/society/562767634/poses-ores-prepei-na-paizoyn-kathe-merata-paidia-rotiste-toys-norvigoys/
Με τιμή,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ * ΣΧΙΝΑΣ ΚΛΕΑΝΘΗΣ
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ * ΑΛΜΠΑΝΗ ΕΙΡΗΝΗ
Δείτε επίσης
Σχολικός αθλητισμός: Ιδρυση αθλητικών σχολείων-αύξηση 1 ώρας γυμναστικής-αναπτυξιακό πρόγραμμα
Αποτελέσματα PISA 2022: Σύντομη παρουσίαση των κυριότερων αποτελεσμάτων από το ΙΕΠ
Οδηγίες λειτουργίας θεσμών ενταξιακής εκπαίδευσης: ΕΔΥ-ΚΕΔΑΣΥ-ΕΔΕΑ-Τμήμ. Ενταξης-Παράλληλη Στήριξη
Παρακαλούμε μην παραλείπετε να αναφέρετε το especial.gr ως πηγή, με ενεργό link προς τη διεύθυνση https://www.especial.gr/mathima-fysikis-agogis-sto-nipiagogeio-epitaktiki-simera-i-anagi-epistoli-penafa-sto-ypoyrgeio-paideias/ όταν αναδημοσιεύετε το περιεχόμενό μας.
