Το δήθεν κράτος της Αριστείας: Μύθοι ή πραγματικότητα η αξιοκρατία στην Ελλάδα; – Αρθρο του Μεταδιδακτορικού Ερευνητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Γιάννη Λαμπρόπουλου.
Το δήθεν κράτος της Αριστείας: Μύθοι ή πραγματικότητα η αξιοκρατία στην Ελλάδα;
Γράφει ο Γιάννης Χ. Λαμπρόπουλος
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Η πρόσφατη εμπειρία μου από μια διαδικασία προκήρυξης για θέση ευθύνης στο δημόσιο τομέα και συγκεκριμένα για τους Διοικητές των ΥΠΕ, έφερε στο φως την υποκρισία που συχνά κρύβεται πίσω από τον υποτιθέμενο στόχο της αριστείας. Παρά την προσκόμιση των έντεκα χρόνων εμπειρίας μου ως υπεύθυνος, αποκλείστηκα με την αιτιολογία της έλλειψης αποδεδειγμένης διοικητικής εμπειρίας. Αυτή η εμπειρία ακόμα και μέσω του ΑΣΕΠ αναδεικνύει ένα ευρύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί επαγγελματίες στο δημόσιο τομέα. Σχεδιάζονται νόμοι με φωτογραφικές προκηρύξεις που δήθεν προωθούν την αριστεία αλλά όπως φαίνεται είναι σχεδιασμένες για να προωθήσουν συγκεκριμένα άτομα.
Ας σημειωθεί ότι δεν είμαι κομματικοποιημένος ή πολιτικοποιημένος. Η έκφραση αυτής της εμπειρίας μου είναι προσωπική και δεν στοχεύει στην εξυπηρέτηση πολιτικών συμφερόντων. Αντίθετα, αφορά την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν πολλοί επαγγελματίες στην προσπάθειά τους να αναπτύξουν την καριέρα τους με βάση τα προσόντα και την εμπειρία τους.
Η ιδέα της αριστείας και της αξιοκρατίας στην πρόσληψη και την εξέλιξη στο δημόσιο τομέα είναι ένας στόχος που αξίζει να επιδιώκεται. Ωστόσο, όταν οι διαδικασίες πρόσληψης και προαγωγής είναι διαβλητές, η αριστεία παραμένει μια κενή ρητορική. Αντί να επιλέγονται οι πιο κατάλληλοι υποψήφιοι βάσει των προσόντων και της εμπειρίας τους, βλέπουμε συχνά προκηρύξεις που φέρουν όλες τις ενδείξεις ότι έχουν διαμορφωθεί για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένα άτομα.
Η διαδικασία της προκήρυξης που περιλαμβάνει την αρχική αξιολόγηση των πρώτων 15 σε μόρια υποψηφίων, για να περάσουν οι επτά πρώτοι σε συνέντευξη και από τους τρεις πρώτους να διαλέξει ο υπουργός τον έναν ή τη μια, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα έλλειψης αξιοκρατίας. Μια τέτοια διαδικασία αφήνει περιθώρια για υποκειμενικότητα και ευνοιοκρατία, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη στη διαφάνεια και την αμεροληψία των διαδικασιών επιλογής. Για πρώτη φορά σε προκηρύξεις των δημοσίων στελεχών δεν μοριοδοτήθηκαν στο αρχικό στάδιο οι διδακτορικοί τίτλοι σπουδών, γεγονός που υποβαθμίζει την αξία της επιστημονικής εξειδίκευσης και της ακαδημαϊκής αριστείας.
Επιπλέον, τα αυξημένα παράβολα συμμετοχής (100 ευρώ για τη συμμετοχή και 150 ευρώ για την ένσταση) αποκλείουν ουσιαστικά ανθρώπους που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να συμμετάσχουν, δημιουργώντας περαιτέρω ανισότητες. Αυτές οι πρακτικές δεν εξασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση σε ευκαιρίες, αλλά ενισχύουν τα προνόμια αυτών που μπορούν να αντέξουν το οικονομικό βάρος.
Οι φωτογραφικές προκηρύξεις αποτελούν έναν από τους βασικούς μηχανισμούς διατήρησης της παλαιάς κομματοκρατίας και της ευνοιοκρατίας στο δημόσιο τομέα. Αυτές οι πρακτικές όχι μόνο υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στο σύστημα, αλλά και δημιουργούν ένα εργασιακό περιβάλλον όπου η αξιοκρατία δεν είναι η κινητήριος δύναμη προωθώντας και ενισχύοντας την οικοδόμηση συμφερόντων.
Το κράτος της αριστείας δεν μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε τέτοιες πρακτικές. Χρειάζεται διαφάνεια και αμεροληψία σε όλες τις διαδικασίες πρόσληψης και προαγωγής. Η εμπειρία μου είναι ένα παράδειγμα του πώς ακόμη και οι πιο έμπειροι και ικανοί επαγγελματίες μπορούν να παραμεριστούν όταν οι προκηρύξεις είναι σχεδιασμένες για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένα συμφέροντα.
Είναι αναγκαίο να επισημάνουμε ότι η αριστεία δεν επιτυγχάνεται μέσω της ευνοιοκρατίας, αλλά μέσω της αντικειμενικής αξιολόγησης και της δίκαιης διαδικασίας επιλογής. Οι επαγγελματίες που έχουν αφιερώσει χρόνια από τη ζωή τους σε διάβασμα και εργασιακή προσφορά πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες να εξελιχθούν βάσει των προσόντων τους και της εμπειρίας τους.
Η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων απαιτεί τη δέσμευση όλων μας για διαφάνεια, λογοδοσία και δικαιοσύνη. Η αριστεία μπορεί να είναι ο στόχος, αλλά για να την επιτύχουμε, πρέπει πρώτα να εξαλείψουμε τις φωτογραφικές προκηρύξεις και τις πρακτικές που υπονομεύουν την αξιοκρατία. Μόνο τότε μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα δημόσιο τομέα που πραγματικά υπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών και ανταμείβει τους ικανούς και άξιους επαγγελματίες.
Δείτε επίσης
Μόνιμοι Διορισμοί Εκπαιδευτικών προ των πυλών… γιατί αργεί η ανακοίνωσή τους;
Πότε έχουν δικαίωμα μετάθεσης στη γενική οι διορισθέντες εκπαιδευτικοί στην Ειδική Αγωγή το 2020
Παρακαλούμε μην παραλείπετε να αναφέρετε το especial.gr ως πηγή, με ενεργό link προς τη διεύθυνση https://www.especial.gr/to-dithen-kratos-tis-aristeias-mithoi-i-pragmatikotita-i-axiokratia-stin-ellada-arthro/ όταν αναδημοσιεύετε το περιεχόμενό μας.