Αξιακή κρίση. Η κοινωνία φωνάζει, το κράτος ακούει;

Αξιακή κρίση. Η κοινωνία φωνάζει, το κράτος ακούει; Με αφορμή την αύξηση των περιστατικών  βίας στα σχολεία και τις εξαγγελίες της Ηγεσίας.

Αξιακή κρίση. Η κοινωνία φωνάζει, το κράτος ακούει;

Αρθρο με αφορμή την αύξηση των περιστατικών  βίας στα σχολεία και τις εξαγγελίες της Ηγεσίας – Της  Δέσποινας Χατζηδρόσου, Κοινωνικής Λειτουργού (ΠΕ30), Γενικής Γραμματέα ΠΟΣΕΕΠΕΑ, εξωτερικής συνεργάτιδας του θεσμοθετημένου Εργαστήριου Μελέτης Συμπεριφορών Υγείας και Οδικής ΑσφάλειαςLAHERS του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου Κρήτης (https://lahers.hmu.gr/)

Με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό βίας στο Γυμνάσιο και Λύκειο Βύρωνα, αναδύθηκε η αναγκαιότητα στελέχωσης των σχολικών μονάδων με τις ειδικότητες των κοινωνικών λειτουργών και των ψυχολόγων. Μάλιστα υπήρξαν και σχετικές εξαγγελίες από την Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας.

Ο σχολικός εκφοβισμός δυστυχώς  αποτελεί διεθνές και παλιό φαινόμενο. Το περιστατικό του ξυλοδαρμού μαθητή στο Βύρωνα αποτελεί ένα από τα χιλιάδες περιστατικά τα οποία ολοένα αυξάνονται σε ένταση και συχνότητα.

Στην Ελλάδα του 2020, η ύπαρξη σχολικών ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών μέσω θεσμικού προγράμματος βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο. Αυτή η έλλειψη του συστήματος δυσκολεύει συνολικά όλη την εκπαιδευτική κοινότητα (παιδιά, οικογένεια, σχολείο).

Οι εκπαιδευτικοί  καλούνται να αντιμετωπίσουν περιστατικά πέρα από το εκπαιδευτικό τους έργο πράγμα το οποίο τους αφήνει απροστάτευτους, τους φθείρει ως επαγγελματίες αλλά κι ως ανθρώπινες υποστάσεις.

Από την άλλη υπάρχουν περιπτώσεις που στην περίπτωση του θύτη υπάρχει το ενδεχόμενο της απόρριψης του παιδιού από εκπαιδευτικούς, μη συνεργασίας αυτών με τις υποστηρικτικές δομές, κι έτσι το παιδί-θύτης περιθωριοποιείται μέσα από τη ταμπέλα του κακού- ζωηρού παιδιού, που λειτουργεί ως αυτο-εκπληρούμενη προφητεία.

Η σύγχρονη κοινωνία απαιτεί πια άμεση συνεργασία και υπόσταση μέσα στα σχολεία όχι μόνο ως λύση πυρόσβεσης και καταστολής, αλλά ως βάση πρόληψης.

Οι παράγοντες που συνδέονται με το παιδί μπορεί να αφορούν διαταραγμένες συμπεριφορές, οι οποίες οφείλονται σε στοιχεία της προσωπικότητάς τους ή στην ύπαρξη γενετικών και ψυχικών αιτιών.

Η συνεργασία με υποστηρικτικές και την ύπαρξη ψυχολόγων και ψυχιάτρων σε αυτές μπορούν να βοηθήσουν σε ερμηνείες που αφορούν το άτομο.

Επίσης πολλές αδυναμίεςπου διακρίνουν τους θύτες ή και τα θύματα εμπίπτουν σε δυσκολίες που αν είχαν αντιμετωπιστεί με πρωτογενή πρόληψη και πρώιμη παρέμβαση από λογοθεραπευτές

(π.χ. θυματοποίηση ή πρόκλησης βίας σε άλλους λόγω διαταραχών στη ροή της ομιλίας), εργοθεραπευτές και φυσικοθεραπευτές (π.χ. θυματοποίηση λόγω κινητικής αναπηρίας), ίσως να μην υπήρχε πρόσφορο έδαφος σε κάποιες από τις περιπτώσεις πρόκλησης της βίας.

Οι ρόλοι του «θύματος», του «θύτη», και του  «παρατηρητή», όπως αυτοί συμφωνούν με τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά, διακρίνονται κατά την εκδήλωσή τους από παθητικότητα, έλλειψη ενσυναίσθησης και σκληρότητα, επιτρεπτικότητα.

Κοινός παρονομαστής αυτών η χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Εδώ λοιπόν η διεπιστημονική προσέγγιση εκπαιδευτικού, ειδικού εκπαιδευτικού και ειδικού βοηθητικού προσωπικού μπορεί να αποτελέσει την απάντηση στη μείωση ή/και εξάλειψη του φαινομένου.

Η εμφάνιση των παραπάνω στοιχείων επιρρέπειας στην υιοθέτηση των παραπάνω ρόλων, τις περισσότερες φορές δεν είναι άσχετη με τους παράγοντες που συνδέονται  με την οικογένεια.Η ανάλυση και ερμηνεία αυτών των στοιχείων εμπίπτει στο ρόλο του κοινωνικού λειτουργού.

Οι παράγοντες που συνδέονται με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον και την κοινωνία, δηλαδή η ποιότητα και η κουλτούρα ζωής της κοινότητας  στην οποία ανήκει το παιδί, συμπληρώνουν το ψηφιδωτό των αιτιών, και βοηθούν στην παγίωση και στη επιδείνωση του φαινομένου.

Για να αλλάξει η κοινωνία πρέπει οι αλλαγές να έρθουν από τα κάτω, μέσα από την εκπαίδευση η οποία θα φέρει την παιδεία.

Οι  στρατηγικές παρέμβασης για την αντιμετώπιση του μαθητή-θύτη, αλλά και για τη φροντίδα του μαθητή θύματος στο σχολείο πρέπει να σχεδιαστούν λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη το προφίλ τους.

Με τη σκιαγράφηση των αιτιών των συμπεριφορών μπορούν να χαραχτούν οι κατάλληλες στρατηγικές πρόληψης και παρέμβασης.

Ειδικοί υπάρχουν, υποστηρικτικές δομές υπάρχουν, γιατί λοιπόν η Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων δεν τις αξιοποίησε χτες;γ

 Αξιοποιήθηκαν οι παρακάτω βιβλιογραφικές πήγες:

• Δημάκος. Ι. (2015). «Φάκελος υλικού για μαθητές (Γυμνάσιο)- StopBullying». Έργο: «Εκπόνηση επιμορφωτικού εκπαιδευτικού ενημερωτικού υλικού και προγράμματος σπουδών επιμόρφωσης».Αθήνα: Διόφαντος.
• Καλαϊτζάκη Α., (2015). Διαταραχές διασπαστικής συμπεριφοράς, ελέγχου των παρορμήσεων και διαγωγής [πανεπιστημιακές σημειώσεις στο μάθημα της ψυχοπαθολογίας ενηλίκων, παιδιών και εφήβων]. Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας. Ηράκλειο: ΤΕΙ Κρήτης.
• Καλλινικάκη, Θ., (2011). Εισαγωγή στη Θεωρία και την Πρακτική της Κοινωνικής Εργασίας. Αθήνα: Τόπος.
• Καραβόλτσου Α., (2011) “Σχολική βία”. [Σημειώσεις βιωματικού σεμιναρίου]. Αθήνα.
• Olweus, D. (2009). Εκφοβισμός και Βία στο Σχολείο. Τι γνωρίζουμε και τι μπορούμε να κάνουμε. (Μαρκοζανές, Ε. Μετ.). Αθήνα: Ε.Ψ.Τ.Π.Ε..
• Στασινός, Δ. (2016). Η Ειδική Εκπαίδευση 2020 plus. Για μια Συμπεριληπτική ή Ολική Εκπαίδευση στο Νέο – Ψηφιακό Σχολείο με Ψηφιακούς Πρωταθλητές. Αθήνα: Παπαζήση.

Δείτε σχετικά

Παρακαλούμε μην παραλείπετε να αναφέρετε το especial.gr ως πηγή, με ενεργό link προς τη διεύθυνση https://www.especial.gr/aksiaki-krisi-i-koinwnia-fwnazei-to-kratos-akouei/ όταν αναδημοσιεύετε το περιεχόμενό μας.